پس از بیش از یک دهه که جادو بر صفحات کاغذ جاری بود و لندن را در سکوت ادبیات میلرزاند، اینبار رودهای لندن (Rivers of London) راه خود را از دل کتابها به نور خشن و پرهیاهوی دوربینهای تلویزیونی باز کرده است. Sky Studios رسماً اعلام کرده که اقتباسی از این اثر تحسینشدهی بن آرانویچ را در دست ساخت دارد؛ مجموعهای که شریانهای جادوییاش را چون رودی نامرئی در کوچهپسکوچههای مهآلود لندن میدواند.

روایتی شاعرانه از شهری که نفس میکشد
شاید لندن هیچگاه اینچنین زنده و رازآلود در متنی فانتزی ترسیم نشده بود. بن آرانویچ با مجموعه کتابهای «Peter Grant» (که با نام Rivers of London هم شناخته میشود)، شهری ساخته که در آن هر پل، هر چراغ گازی، هر کافهای که بخار چای از پنجرههایش بیرون میزند، میتواند دروازهای به سحر، ارواح و داستانهایی باشد که از قرنها پیش در رگهای سنگفرشها جاری است. خود لندن، چون موجودی زنده، در این داستانها نفس میکشد، سرود میخواند و گاه با خشم طوفانهای تاریخیاش، هرچه در برابرش است را میبلعد.
آمیختگی جنایت و جادو؛ افسون تازهای در فانتزی معاصر
داستان با پیتر گرانت آغاز میشود؛ مأموری جوان در پلیس متروپولیتن که روزی در جریان رسیدگی به یک قتل عجیب، با پدیدهای روبهرو میشود که نگاهش به جهان را دگرگون میکند: او با روح قربانی صحبت میکند. این آغاز راهیست که پیتر را به اولین شاگرد جادوگری در بیش از هفت دهه بدل میسازد، در واحدی مخفی به سرپرستی توماس نایتینگیل، که ویژه پیگیری جنایات و معماهای ماوراءالطبیعی است.
آرانویچ در این کتابها با ظرافت، ژانر پلیسی را با اسطورهها، فولکلور بریتانیایی و جادویی که ریشه در رودخانههای لندن دارد، میآمیزد. رود تیمز و دخترانش، الهههایی با خلقوخوهای خاص، در این داستان حضور دارند. شخصیتهایی چون Bev، تجسم رودخانه بِوِرلی بروک، که با شوخطبعی و گرمای زنانهاش، تصویر عمیقتری از رابطه میان انسان و طبیعت در دنیای مدرن میسازد. همچنین دشمنان مرموز، مانند Faceless Man، که همچون سایهای بیچهره در خیابانهای بارانی پرسه میزند، بذر وحشت را در روایت میکارد.
روایتی که در قلب تاریخ و زندگی مدرن میتپد
این مجموعه بهطور خاص برای آن دسته از خوانندگانی که از عمق تاریخ بریتانیا و لایههای اجتماع لندن لذت میبرند، گنجینهای ناب است. آرانویچ خودش از نویسندگان Doctor Who بوده و درک درستی از خلق «دنیای همزمان علمی-تخیلی و جادویی» دارد. او حتی در مصاحبهای با Deadline اشاره کرده که همیشه شیفته آن بوده لندن را نه فقط بهعنوان صحنه، بلکه بهعنوان کاراکتر اصلی به تصویر بکشد. همین امر باعث میشود فانتزی کتابها در همان قدر واقعگرا و زمینی جلوه کند که هر داستان پلیسی سیاه.
اقتباسی که بوی جسارت و احتیاط را همزمان میدهد
اکنون اقتباس تلویزیونی این جهان در دستان Pure Fiction Television و Sky Studios است. طبق گزارش Deadline، این سریال فعلاً در مرحله فیلمنامهنویسی و توسعه است و انتظار میرود تا چند سال آینده به پخش برسد. هنوز اطلاعات دقیقی درباره بازیگران یا تاریخ پخش اعلام نشده، اما شور و اشتیاق رسانهها و مخاطبان نشان میدهد که حتی پیش از ساخت، سریال بهشکل بالقوه جایگاه مهمی در ژانر فانتزی-پلیسی پیدا کرده است.
از سوی دیگر، صفحه اختصاصی سریال در IMDb حاکی از آن است که تیم سازنده در حال مشاوره نزدیک با خود آرانویچ هستند تا ضمن اقتباس سینمایی، به روح طنز و طعنههای اجتماعی داستان وفادار بمانند. این طنز لطیف، که حتی در تاریکترین سکانسهای کتابهای اصلی هم موج میزند، همان چیزی است که «رودهای لندن» را از بسیاری فانتزیهای شهری دیگر متمایز میکند.
آیا رودهای لندن میتواند رقیبی برای غولهای فانتزی باشد؟
در دورهای که HBO مشغول بازسازی هری پاتر است و آمازون میلیاردها دلار برای گسترش دنیای ارباب حلقهها سرمایهگذاری کرده، به نظر میرسد Sky Studios با یک بازی شجاعانه وارد میدان شده است. برخی منتقدان بر این باورند که این سریال، اگر بتواند همان تعادل درخشان میان کارآگاهبازی، جادو، شوخیهای بریتانیایی و غمهای تاریخی لندن را حفظ کند، چهبسا به یک پدیده بدل شود. بهویژه که جنایت و رمز و راز پلیسی، در کنار اساطیر و ارواح، فرمولی است که پیشتر در آثار پرمخاطبی چون «Grimm» و «Supernatural» بهخوبی جواب داده است.
اما تفاوت «رودهای لندن» در ظرافت جهانسازیاش است. اینجا خبری از کلیشههای معمول خونآشامها و گرگینهها نیست. در عوض با اسطورههای بومی بریتانیا طرفیم؛ با موجوداتی که در رگهای لندن جاریاند، و همین امر، فضای اثر را منحصربهفرد میسازد.

در نهایت، شاید بزرگترین دستاورد بن آرانویچ خلق لندن دیگری باشد؛ شهری موازی که درست زیر پوست لندن آشنای ما میتپد. اقتباس تلویزیونی این مجموعه فرصتی است برای غرق شدن دوباره در رودهایی که جادو را با موجهایشان حمل میکنند، در کوچههایی که حتی سکوتشان پچپچه وار از عهد قدیم قصهای برای گفتن دارد، و در شخصیتهایی که با تمامی شوخیها، دردها و تصمیمهای دشوارشان، تکهای از خود ما را بازمیتابانند.
پس شاید بد نباشد این چند سال باقیمانده تا پخش سریال را صرف کشف کتابها کنید. تا وقتی تصاویر تازه از لندنِ جادویی بر صفحه تلویزیونتان جان میگیرد، شما نیز همچون پیتر گرانت، راه و رسم قدم زدن میان واقعیت و خیال را آموخته باشید. آنگاه این سریال نه فقط اقتباسی از یک داستان، بلکه بسطی از خاطرات شخصی شما خواهد شد؛ از تمام لحظههایی که در خیالاتتان لندن را شهری زنده با هزاران راز تصور کردهاید.