سریال هری پاتر (Harry Potter) که همین حالا مراحل فیلمبرداری خود را برای پلتفرم اچبیاو مکس (HBO Max) آغاز کرده، آشکارا به دنبال چیزی فراتر از یک بازسازی ساده است. آغاز تولید، همه نگاهها را به سمت سوروس اسنیپ (Severus Snape) معطوف کرده؛ شخصیتی که سایه بازی آلن ریکمن (Alan Rickman) همچنان سنگینتر از هر کاراکتر دیگری روی او باقی مانده است. اینبار اما پروژه در جستجوی تعریفی تازه از اسنیپ است؛ تعریفی که به شکلی انتقادی تلاش میکند از «میراث ریکمن» عبور کند، نه اینکه فقط آن را تکرار یا بازتولید کند.
پاپا اسیدو؛ بازیگری که قرار است از زیر سایهای سنگین عبور کند
انتخاب پاپا اسیدو (Paapa Essiedu)، بازیگر تحسینشده تئاتر شکسپیری رویال (Royal Shakespeare Company)، نشان میدهد که سازندگان سریال به دنبال رویکردی تئاتریتر، عمیقتر و متفاوتتر برای اسنیپ هستند. اسیدو قرار نیست نسخهای کپیبرداریشده از ریکمن ارائه دهد؛ برعکس، انتخاب او بهوضوح نشان میدهد که تیم تولید عمداً در پی فاصلهگیری از تفسیر کلاسیک و خشک ریکمن است تا از سنگینی و قداست افراطی که پیرامون تصویر سینمایی اسنیپ شکل گرفته، فاصله بگیرند.
میراث ریکمن هرچند ستودنی است، اما برای یک اقتباس جدید بیش از حد نفوذگر شده؛ به حدی که اسنیپ در حافظه جمعی مخاطبان نه شخصیت رولینگ، بلکه شخصیتی است که ریکمن بازآفرینی کرده بود. سریال اکنون تلاش دارد این پیوند «نامساوی» را از هم باز کند.
انتخاب ریز احمد در نسخه صوتی؛ نقطه تأیید یک مسیر تازه
انتخاب ریز احمد (Riz Ahmed) برای نقش اسنیپ در نسخه کتاب صوتی هری پاتر و سنگ جادو (Harry Potter and the Philosopher’s Stone – Audiobook Edition) نیز همین استراتژی را تقویت میکند. صدای عمیق و آرام احمد نهتنها متفاوت از لحن سرد و کنترلشده ریکمن است، بلکه اسنیپی درونگراتر، آسیبپذیرتر و انسانیتر را ارائه میدهد.

آنچه در نسخه احمد شنیده میشود، اسنیپی است آزادتر از قیدهای تئاتری و فرمیک نسخه سینمایی. این یعنی تیم HBO Max با آگاهی کامل در پی شکستن چهارچوب تثبیتشدهای است که ریکمن به وجود آورد.
عبور از «قداست تصویری» اسنیپ در سریال هری پاتر
بزرگترین نقدی که به میراث ریکمن وارد است، این است که او اسنیپ را بیش از حد باشکوه، بیش از حد کمتحرک و بیش از حد سنگی ارائه کرد؛ در حالیکه در کتابها، اسنیپ شخصیتی است با تناقضهای خشمگینانه، آشوب درونی و لبههای تیزتر.
سریال قصد دارد این تضادها را بازگرداند؛ شخصیت را از قالب «بتواره ریکمنی» خارج کند و به نسخهای نزدیکتر به ادبیات رولینگ بازگرداند؛ جایی که اسنیپ نه یک شبح باشکوه، بلکه انسانی پیچیده، تلخ، حقیرشده و در عین حال باشرافت است.
سریال هری پاتر مبتنی بر کتابها، نه فیلمها
این نسخه سریالی، بهجای اینکه وابسته باشد به ساختار فیلمهای قدیمی، بیشتر بر متن ادبی تکیه دارد و از آن بازسازی آزاد انجام میدهد؛ مشابه استراتژیهایی که در دنیای سینمایی مارول (MCU) رایج است:
اقتباسی که از متن الهام میگیرد، اما صرفاً قدمبهقدم آن را تکرار نمیکند.
این رویکرد اجازه میدهد شخصیتهایی مثل اسنیپ مسیرهایی تازه تجربه کنند؛ مسیرهایی که فیلمها به آنها امکان پرداخت نمیدادند.

دعوت به کنار گذاشتن نوستالژی؛ پذیرش نسخهای متفاوت از اسنیپ
برای طرفداران قدیمی، این تغییر جهت شاید دشوار باشد. اما برای دیدن نسلی تازه از هری پاتر، باید اسنیپ را دوباره کشف کرد؛ نه از زاویه بازیگری ریکمن، بلکه از زاویهای که ادبیات رولینگ میطلبد: شخصیتی چندلایه، زخمخورده، ریاکار، شرافتمند، حسود، عاشق و قربانی.
این سریال فرصتیست برای کنار گذاشتن نوستالژی و ساختن تصویری جدید، انسانیتر و در عین حال وفادارتر به کتابها.
اسیدو و احمد حاملان آیندهای تازه برای اسنیپ
بازیگرانی مانند پاپا اسیدو و ریز احمد فقط نقش خود را بازی نمیکنند؛ آنها قرار است بر میراث ریکمن غلبه کنند و تعریفی تازه از جایگاه اسنیپ در جهان هری پاتر ارائه دهند. آنها نهتنها بار گذشته را حمل میکنند، بلکه موظفاند آیندهای بسازند که در آن شخصیتهای کلیدی تکرار نمیشوند؛ بلکه بازآفرینی میشوند.
این بازسازی جدال میان سنت و مدرنیته است؛ جدال میان احترام به خاطرات جمعی و نیاز به بازتعریف هنری. و اسنیپ، بیش از هر کاراکتری، نماد این چرخش است.


