توسط : بعد از گذشت نزدیک به سه دهه از انتشار نئون جنسیس اونگِلیون (Neon Genesis Evangelion)، هنوز هم بحث و جدل درباره پایان این فرنچایز تمام نشده. مخصوصاً حالا که استودیو برای اولین بار نسخه اولیه فیلمنامه پایان اونگِلیون (The End of Evangelion) رو منتشر کرده؛ نسخه‌ای که نشون می‌ده داستان قرار بوده در ابتدا خیلی روشن‌تر، خشن‌تر و حتی کم‌ابهام‌تر تموم بشه.
پایانی که تقریباً کسی ندیده بود
هیدِآکی آنو (Hideaki Anno) همیشه می‌گفت تصویری از پایان در ذهنش داشته، اما نمی‌تونسته یک جمع‌بندی واضح بسازه. همین کشمکش باعث شد پایان رسمی، هم آشفته باشه و هم چندلایه؛ پایانی که خیلی‌ها رو سردرگم کرد و خیلی‌های دیگه رو به فکر فرو برد.
اما نسخه اولیه داستان چیز دیگه‌ای بوده:
شینجی ایکاری در حال مرمت قبر قربانیان دیده می‌شده، رابطه‌اش با آسوکا لانگلی سوریو (Asuka Langley Soryu) لحن کم‌ابهام‌تری داشته و مفهوم جاودانگی (Immortality) از طریق واحدهای ایوا (EVA Units) خیلی مستقیم‌تر وارد داستان می‌شده. یعنی آنو در اولین طرح‌ها، بیشتر دنبال جمع‌بندی بوده تا استعاره‌سازی.
انتشار این فیلمنامه کمک می‌کنه بهتر بفهمیم آنو چطور بین دو چیز گیر کرده بوده: روایت قابل فهم و فلسفه سنگین و متافیزیکی
سی‌سالگی اونگِلیون و بازخوانی یک اسطوره مدرن
بازنمایی فیلم‌ها برای سالگرد سی‌سالگی یه یادآوری مهمه: این سری، فقط یک انیمه قدیمی نیست؛ یک میراث فرهنگیه. نسخه اولیه فیلمنامه مثل یک سند تاریخی عمل می‌کنه و نگاه تازه‌ای به روند شکل‌گیری پایان اونگِلیون می‌ده؛ اینکه چه چیزهایی حذف شد، چه چیزهایی تغییر کرد و چرا این پایان این‌قدر خاص شد.
حالا می‌رسیم به راز بزرگ: چرخه زمانی کاورو ناگیسا
وقتی دوباره سراغ سری فیلم‌های Rebuild می‌ریم، یک نکته بیش از همیشه جلوه می‌کنه: دیالوگ‌های کاورو ناگیسا (Kaworu Nagisa). در فیلم Evangelion: 1.0 You Are (Not) Alone (اونگِلیون ۱: تو تنها نیستی) کاورو می‌گه:
«سومین ضربه دوباره؟ تو هیچ‌وقت تغییر نمی‌کنی، نه؟»
این جمله ساده، یک مفهوم عظیم پشتش داره:
کاورو انگار بارها این وقایع رو تجربه کرده؛ یعنی Rebuild یک بازسازی نیست، یک تکرار زمانیـه. در فیلم دوم هم می‌گه:
«زمان وعده‌داده‌شده رسیده، شینجی. این بار خوشحالت می‌کنم.»
این «این بار» یعنی چه؟ یعنی دفعات قبلی وجود داشته. این نگاه، با شواهدی مثل تابوت‌های ماه (Moon Coffins) و نشانه‌های جهان پس از پایان اونگِلیون، یک چیز رو قوی‌تر می‌کنه: Rebuild احتمالاً دنباله مستقیم سریال اصلی و The End of Evangelion هست؛ نه یک ریبوت مستقل. یعنی داستان در یک چرخه‌ی بی‌پایان می‌چرخه و کاورو، تنها کسیه که همه چیز رو به یاد داره.
چرا اونگِلیون هنوز زنده و بحث‌برانگیزه؟
چوناونگِلیون فقط یک داستان علمی‌تخیلی نیست. یه سفر روانشناختی–فلسفی درباره هویت، تنهایی و معنای انسان بودنه.پایانش هم قرار نیست یک پاسخ قطعی بده. همیشه بخشی از پازل باز می‌مونه. انتشار فیلمنامه اولیه، پایان سینمایی، سریال و فیلم‌های Rebuild، کل این مجموعه شبیه یک مکالمه مداومه که هر بار بخشی از خودش رو توضیح می‌ده و بخشی رو پنهان می‌کنه.
جمع‌بندی نیمه‌محاوره‌ای اما دقیق
این دو سند، نسخه اولیه فیلمنامه پایان اونگِلیون و راز چرخه زمانی کاورو در Rebuild، با هم نشون می‌دن اونگِلیون چیزی نیست که یک‌بار ساخته شده باشه و تموم بشه. این اثر مدام بازآفرینی شده؛ مدام چرخیده و شکل عوض کرده؛ درست مثل سفر شینجی.
شاید به همین خاطره که بعد از سه دهه، هنوز زنده‌ترین بحث‌های انیمه به اونگِلیون تعلق داره. هر بار درباره‌ش حرف می‌زنیم، انگار مثل خود کاورو، دوباره داریم از اول شروع می‌کنیم.
