استودیو جیبلی همیشه برای ما اوتاکوها یه دنیای جادویی ساخته؛ دنیایی پُر از حس و حال که با انیمههاش دلِ کلی آدم رو لرزونده. اما همیشه یه رگهی غم هم توش بوده؛ اونقدر که مدفن کرمهای شبتاب (Grave of the Fireflies) رو میدونیم یکی از دردناکترین و تأثیرگذارترین کاراشه؛ یه داستان کوبنده از جنگ، بقا و برادری که سالهاست اشک خیلیا رو درآورده.
حالا بعد از کلی انتظار و اون سیاستهای سفت و سخت گیبلی برای پخش آنلاین، بالاخره مدفن کرمهای شبتاب قراره از ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵ روی نتفلیکس ژاپن پخش بشه! و این یه خبر بزرگه، چون برای اولینباره که یکی از فیلمهای بلند جیبلی تو خود ژاپن، بهصورت رسمی و قانونی روی یه پلتفرم استریم معروف میاد. اونم تو کشوری که تا امروز هیچوقت نتونستیم نسخهی کامل کارای جیبلی رو تو استریمها ببینیم!

اما چرا این فیلم انقدر خاصه؟
مدفن کرمهای شبتاب با یه روایت تلخ و واقعی از جنگ جهانی دوم، مستقیم میزنه به احساس آدم. داستان سِیتا و ستسوکو، دو تا بچهی معصوم وسط هیاهوی جنگ، نماد بیپناهی انسان در برابر خشونتن. هر صحنه از فیلم چنان تأثیرگذاره که انگار اشکهات توی روانت جاری میشن. برخلاف بیشتر کارای جیبلی که فانتزیمحورن، اینجا با واقعیتی تلخ، از رنج، فقدان و شکست روبهروییم. شاید برای همینم هست که خیلیها بهش لقب سنگینترین اثر جیبلی رو دادن. ولی خب، همین تلخی، فیلم رو به یه کلاسیک جاودانه تبدیل کرده، یه چیزی که هر نسلی باید ببینه.
حالا چرا این فیلم تونسته روی نتفلیکس ژاپن قرار بگیره؟
برخلاف بقیه فیلمای جیبلی که پخش دیجیتالشون دست شرکت نتتلویزیون ژاپنه و محدود شدن، مدفن کرمهای شبتاب تحت قرارداد متفاوتیه و حق پخشش با یه ناشر کتاب جداست. واسه همین تونسته بدون اون محدودیتها راهش رو به نتفلیکس باز کنه. خلاصه، یه استثنای مهم!
خب، این یعنی چی برای ما؟
یعنی شاید این حرکت، شروع یه فصل تازه باشه؛ فصلی که توش دسترسی دیجیتال به آثار جیبلی آسونتر میشه. استودیویی که همیشه روی فروش نسخهی فیزیکی مثل DVD و Blu-ray تاکید داشت، حالا شاید کمکم راضی بشه شاهکارهایی مثل Spirited Away، My Neighbor Totoro یا Princess Mononoke هم بیان روی نتفلیکس ژاپن. و خب، این یعنی اوتاکوهای سنتی و مدرن باهم بزنن زیر گریه از خوشحالی 😍
از نظر هنری هم فیلم بدون اینکه ضدجنگ مستقیم باشه، یه پیام عمیق داره: جنگ چقدر میتونه خانوادهها و بچهها رو نابود کنه. پیامش سادهست ولی کوبنده—چیزی که حتی بعد از سی سال هنوز توی ذهن مخاطب میمونه. سؤالهایی مثل عدالت، انسانیت، و مسئولیت اجتماعی رو مطرح میکنه، بیاینکه شعار بده.
اگه مثل من هربار که این فیلمو دیدی، گلوت گرفته و اشکات ریخته، میفهمی چرا این یکی یه چیز دیگهست. پس منتظر بمون که بالاخره تو خود ژاپن هم این شاهکار جادویی روی نتفلیکس بیاد تا عاشقای انیمه راحتتر پیداش کنن و باهاش اشک بریزن.
البته هنوز معلوم نیست بقیه آثار جیبلی هم همین مسیر رو برن یا نه. شاید این فقط یه استثنا باشه. ولی حتی همین یه قدم کوچیک، امید بزرگیه برای طرفدارای جیبلی تو سرزمین مادریش. شاید این، شروع یه دوران تازه باشه برای انیمهبازها و پخش دیجیتال جیبلی. کی میدونه؟
از دنیای فانتزی محبوبتون بیشتر بخونین: