ژانر فانتزی، عالمی پیچیده و غنی است که شاعران و نویسندگان فراوانی در شکلگیری و توسعه آن نقشی تعیینکننده داشتهاند. جرج آر. آر. مارتین (George R. R. Martin)، نویسنده برجسته دنیای فانتزی و خالق مجموعه بینظیر نغمهی آتش و یخ (A Song of Ice and Fire)، نهتنها بر ادبیات داستانی معاصر تأثیر گذاشته بلکه خود محصول الهامات و تأثیرات گستردهای از آثار پیشینیان است.
در گفتوگویی که در بستر GoodReads صورت گرفت، مارتین فهرستی از ده اثر برجسته فانتزی را معرفی کرد؛ آثاری که هر یک نقشی مهم در شکلگیری ژانر فانتزی و الهامبخشی به او داشتهاند.
مارتین در ابتدای معرفی فهرست، بر اهمیت شناخت ریشههای ژانر تأکید دارد و با تعجب میگوید بسیاری از طرفدارانش با بزرگان پیشین این سبک آشنایی ندارند. او مطالعه این کتابها را راهی برای درک بهتر تاریخچه فانتزی میداند و آنها را ستونهای اصلی این ژانر معرفی میکند.
فهرست ده کتاب برگزیده جرج آر. آر. مارتین به همراه توضیحات
1. ارباب حلقهها (The Lord of the Rings)
اثر: جی. آر. آر. تالکین (J.R.R. Tolkien)
شاهکاری بیبدیل که بهعنوان سنگبنای فانتزی مدرن شناخته میشود. تالکین با خلق سرزمین میانه، نژادها و زبانهای منحصربهفرد، الگویی کامل برای جهانسازی در این ژانر ارائه داد؛ تأثیری که حتی بر سبک نوشتار مارتین هم انکارناپذیر است.
2. سرگذشت شاهکش: روز باد (The Name of the Wind)
اثر: پاتریک راثفوس (Patrick Rothfuss)
جلد نخست سهگانه مشهور سرگذشت شاهکش که داستان زندگی کُووِث، موسیقیدان و جادوگر جوان را روایت میکند. نثر شاعرانه و روایت اولشخص این رمان، آن را به یکی از محبوبترین آثار فانتزی معاصر تبدیل کرده است.
3. واترشیپ دان (Watership Down)
اثر: ریچارد آدامز (Richard Adams)
روایتی استعاری و عمیق درباره گروهی از خرگوشها که برای بقا، سرزمین تازهای جستوجو میکنند. این کتاب با ترکیب عناصر حماسی، فلسفی و اسطورهای، در لایههای زیرینش استعارههایی از آزادی، جامعه و طبیعت انسان دارد.
4. کتاب دروغهای لاک لامورا (The Lies of Locke Lamora)
اثر: اسکات لینچ (Scott Lynch)
اولین جلد از مجموعه جنتلمن باستارد که داستان گروهی دزد و کلاهبردار به رهبری لاک لامورا را روایت میکند. این اثر با شخصیتپردازی دقیق، دیالوگهای تند و فضاسازی کاراگاهی، به یکی از مدرنترین فانتزیهای جنایی تبدیل شده است.
5. جادوگر دریای زمین (A Wizard of Earthsea)
اثر: اُرسولا کی. لی گویین (Ursula K. Le Guin)
جلد نخست چرخهی Earthsea که داستان گِد، جادوگری جوان، را روایت میکند که برای مهار قدرتهایش و یافتن تعادل در جهان سفر میکند. لو گویین با ترکیب فلسفه، اخلاق و جادو، اثری عمیق و فراموشنشدنی خلق کرده است.
6. ترس مرد فرزانه (The Wise Man’s Fear)
اثر: پاتریک راثفوس (Patrick Rothfuss)
جلد دوم سهگانه سرگذشت شاهکش که ماجراجوییهای کُووِث را در سرزمینهای تازه ادامه میدهد. این اثر با گسترش فرهنگها و تاریخچه دنیای داستان، یکی از کاملترین نمونههای جهانسازی در فانتزی مدرن است.
7. آمدن کونان سیمِریَن (The Coming of Conan the Cimmerian)
اثر: رابرت ای. هاوارد (Robert E. Howard)
مجموعهای از داستانهای کوتاه درباره کونان بربر که پایههای ژانر «شمشیر و جادو» را بنا نهاد. این اثر سرشار از صحنههای نبرد، اسطورههای باستانی و مضامین بقا و قدرت است و الهامبخش بسیاری از نویسندگان فانتزی پس از خود بوده است.
8. آیوانهو (Ivanhoe)
اثر: والتر اسکات (Walter Scott)
رمانی تاریخی و رمانتیک درباره شوالیهای ساکسون در قرون وسطای انگلستان. داستان با ترکیبی از عشق، شرافت، تعصب مذهبی و مبارزات طبقاتی، مرز میان تاریخ و فانتزی را محو میکند؛ موضوعی که مارتین علاقه ویژهای به آن دارد.
9. رمانهای گورمنگاست (The Gormenghast Novels)
اثر: مروین پیک (Mervyn Peake)
سهگانهای در سبک گوتیک که دنیایی تاریک و سوررئال را در قلعه عظیم گورمنگاست ترسیم میکند. نثر شاعرانه و فضای پررمزوراز این اثر، آن را به یکی از مهمترین الهامات مارتین در خلق محیطهای فانتزی پیچیده تبدیل کرده است.
10. قهرمانان (The Heroes)
اثر: جو آبرکرامبی (Joe Abercrombie)
فانتزی تیره و خشن که در طول سه روز نبرد روایت میشود. آبرکرامبی با تمرکز بر روانشناسی شخصیتها، قهرمانی را در دل خشونت و واقعگرایی بازتعریف میکند و اثری میسازد که طرفداران فانتزی مدرن آن را ستایش میکنند.