
در دنیای ادبیات فانتزی که پر از چاپهای گوناگون و بازنشرهای متعدد است، یافتن نسخهای از نخستین چاپ رمان هابیت (The Hobbit) اثر جان رونالد روئل تالکین (J. R. R. Tolkien)، همچون کشف گنجینهای کمیاب به شمار میآید. این رمان که در سال ۱۹۳۷ برای نخستین بار منتشر شد، تنها ۱۵۰۰ نسخه اولیه داشت و همین امر هر نسخه باقیمانده را به شیئی ارزشمند برای کلکسیونرها تبدیل کرده است.
به تازگی کیتلین رایلی (Kaitlyn Riley)، متخصص کتابهای نایاب، در جریان فروش اموال خانهای در بریستول انگلستان به نسخهای از این چاپ اولیه دست یافت. کتاب در نگاه نخست میان آثار عادی کودکان و منابع مرجع قرار داشت و تنها جلد محافظ خود را از دست داده بود. همین کشف غیرمنتظره موجب شد که این نسخه در حراجی آکشنیم (Auctioneum) با قیمت ۴۳ هزار پوند (حدود ۵۷ هزار دلار) به فروش برسد؛ رقمی بسیار بالاتر از برآورد اولیه. نسخههای مشابهی که جلد محافظ دارند، پیشتر تا ۱۳۷ هزار پوند هم فروخته شدهاند.
اهمیت این نسخه تنها در کمیابی آن خلاصه نمیشود. بررسیها نشان میدهد کتاب در گذشته متعلق به جوزف هوبرت پریستلی (Joseph Hubert Priestley) بوده که ارتباط نزدیکی با محافل دانشگاه آکسفورد (University of Oxford) و دوستان تالکین از جمله سی. اس. لوئیس (C. S. Lewis) داشته است. همین پیشینه احتمال میدهد که کتاب مستقیماً از سوی خود تالکین به او رسیده باشد و به میراث معنوی و تاریخی آن بیافزاید.
این کشف برای رایلی، همانطور که خودش توصیف میکند، تجربهای نادر و رؤیایی در حرفهاش بوده است؛ چرا که برخلاف تصور عمومی، چنین گنجینههایی همیشه در انبارهای مخفی یا خزانههای شخصی پیدا نمیشوند، بلکه گاهی در خانههای معمولی و در کنار کتابهای عادی جا خوش کردهاند.

رمان هابیت با داستانسرایی در دنیای میانهزمین (Middle-earth) از آغاز تاکنون بیش از صد میلیون نسخه در جهان فروش داشته و همچنان یکی از محبوبترین آثار ادبی قرن بیستم است. این کتاب مقدمهای بر شاهکار بعدی تالکین، سهگانه «ارباب حلقهها» (The Lord of the Rings)، بود که بعدها نه تنها ادبیات بلکه سینمای جهان را نیز دگرگون کرد. اقتباس سینمایی پیتر جکسون (Peter Jackson) از این سهگانه موفق به دریافت ۱۷ جایزه اسکار شد و مجموعه تلویزیونی «حلقههای قدرت» (The Rings of Power) از سوی آمازون (Amazon) نشان داد که این جهان تخیلی همچنان زنده و پویاست.
ایمی پیک (Amy Pike)، رئیس انجمن فروشندگان کتابهای عتیقه کانادا و مالک کتابفروشی بایسن بوکز (Bison Books)، در این باره میگوید:
«این آثار تنها بخشی از ادبیات فانتزی نیستند، بلکه تجربهای انسانی و فرهنگی مشترکاند که نسلها و ملتهای گوناگون را به هم پیوند میزنند.»

او همچنین به بازدید اخیرش از لوکیشن هابیتون (Hobbiton) در نیوزیلند اشاره میکند که محل تجمع گردشگران از سراسر جهان است و علاقه همگانی به دنیای تالکین را نشان میدهد.
داستان این نسخه کمیاب هابیت صرفاً حکایتی از خرید و فروش یک کتاب نیست، بلکه یادآور ارزش تاریخی و فرهنگی ادبیات فانتزی و نقش کلکسیونرها در حفظ میراث نویسندگانی چون تالکین است. این روایت همانند ماجرای «سفر آنسوی و بازگشت دوباره» (There and Back Again) که خود تالکین در کتاب به آن اشاره کرده، سفری است شگفتانگیز در جهان واقعی که بار دیگر نشان میدهد چرا دنیای او همچنان الهامبخش و ماندگار است.