
کتاب اسطورهسازان خیال (The Mythmakers) تازهترین اثر جان هندریکس (John Hendrix)، نویسنده و تصویرگر برجسته آمریکایی است که در ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴ (September 24, 2024) توسط انتشارات ابرَمز بوکز (Abrams Books) منتشر شد. این کتاب مصور، بازخوانی شاعرانه و عمیق از دوستی میان دو غول ادبی قرن بیستم است: جی. آر. آر. تالکین (J.R.R. Tolkien) و سی. اس. لوئیس (C.S. Lewis)؛ دو ذهنی که با قلمشان، دنیای خیال و اسطوره را از نو آفریدند.
هندریکس در این اثر که مرز میان زندگینامه (Biography) و رمان گرافیکی (Graphic Narrative) را در هم میشکند، تلاش میکند تا نه فقط سرگذشت این دو نویسنده را روایت کند، بلکه جوهرهی دوستی و ایمان فکریشان را نیز به تصویر بکشد. او با نگاهی ترکیبی از متن و تصویر، لحظاتی از کودکیهای آرام، سالهای پررنج جنگ جهانی اول (World War I) و روزهای دانشگاه آکسفورد (Oxford) را بهگونهای روایت میکند که مخاطب حس میکند در میان دفترهای دستنویس آنان قدم میزند.

کتاب در قلب خود بر رابطهی میان دو نویسنده در گروه ادبی اینگلینگز (The Inklings) تمرکز دارد؛ حلقهای از اندیشمندان، شاعران و نویسندگان که در دههی ۱۹۳۰ در آکسفورد شکل گرفت و بر مسیر خلاقانه هر دو تأثیر عمیقی گذاشت. هندریکس در صفحات درخشان کتاب، نشان میدهد که چگونه گفتوگوهای فلسفی و مذهبی در آن جمع کوچک، جرقهی آثاری چون ارباب حلقهها (The Lord of the Rings) و نارنیا (The Chronicles of Narnia) را روشن کرد.

اما قدرت The Mythmakers تنها در روایت تاریخیاش نیست. این کتاب، برخورد دو نوع ذهنیت را به تصویر میکشد: از یک سو تالکین با جهانسازی دقیق و ریشهدار در اسطوره و زبان، و از سوی دیگر لوئیس با روایتهایی قابلدسترستر و انسانیتر درباره ایمان، رستگاری و انتخاب. تضاد و همزیستی این دو نگاه، بهگفتهی هندریکس، همان نقطهای است که از دل آن فانتزی مدرن متولد شد.
در بخشهایی از کتاب، نویسنده از گفتوگوهای خیالی میان دو شخصیت نمادین، جادوگری خردمند و شیری سخنگو، استفاده میکند تا مفاهیم پیچیدهای چون استعاره، نمادگرایی، و نظریهی آفرینش ادبی را به زبانی قابلدرکتر بازگو کند. این انتخاب خلاقانه، کتاب را از یک زندگینامهی خشک فراتر میبرد و به اثری الهامبخش برای نوجوانان، پژوهشگران و دوستداران ادبیات فانتزی تبدیل میکند.

هندریکس، که پیشتر با کتاب تحسینشدهی The Faithful Spy شناخته شده بود، در این اثر نیز از تجربهی خود بهعنوان رئیس رشتهی تصویرگری در دانشگاه واشینگتن (Washington University) بهره برده و ترکیبی درخشان از هنر بصری، تاریخ و روایتگری را خلق کرده است.

The Mythmakers اثری است دربارهی ایمان، خیال و دوستی؛ دربارهی اینکه چگونه دو مرد، از دل ویرانیهای دو جنگ جهانی، با داستانهای خود جهانی تازه آفریدند. جهانی که هنوز هم به ما یادآوری میکند تخیل، نه راه فرار از واقعیت، بلکه شیوهای برای درک عمیقتر آن است.