ثور در آستانه پایان؟ نشانه‌های خداحافظی در تریلر انتقام‌جویان: روز قیامت

مارول (Marvel) جهانی را پیش روی ما گسترده که در آن هر قهرمان فقط یک نام روی پوستر نیست؛ هر کدام مسیر پیچیده و چندلایه‌ای دارند، مسیری که گاهی به پایان می‌رسد و گاهی با یک پیچ تازه وارد فصل دیگری می‌شود. حالا که تریلر جدید فیلم انتقام‌جویان: روز قیامت (Avengers: Doomsday) منتشر شده و تمرکز ویژه‌ای روی ثور (Thor) با بازی کریس همسورث (Chris Hemsworth) دارد، وقتش رسیده جدی‌تر به این تریلر نگاه کنیم و از خودمان بپرسیم: آیا واقعاً در آستانه خداحافظی خدای تندر هستیم یا مارول فقط دارد یک فصل جدید را زمینه‌چینی می‌کند؟

تریلر جدید؛ خداحافظی یا شروع یک مسیر تازه؟

این تریلر که اخیراً در سالن‌های سینما و پیش از فیلم آواتار: آتش و خاکستر (Avatar: Fire and Ash) نمایش داده شده، تصویری متفاوت از ثور ارائه می‌دهد؛ ثوری که دیگر آن جنگجوی مغرورِ فیلم اول نیست، بلکه شخصیتی است خسته‌تر، سنگین‌تر و درگیر بار مسئولیت. در یکی از مهم‌ترین نماها، او به پیشگاه پدران-خدا (Allfathers) دعا می‌کند و از آن‌ها نیرو می‌خواهد تا بتواند دشمنان پیش رو را شکست دهد. این صحنه فقط یک لحظه نمایشی نیست؛ یک نشانه جدی است از این‌که فیلم می‌خواهد روی مفاهیمی مثل ایمان، ترس، مسئولیت و شاید حتی آمادگی برای یک پایان تمرکز کند.

این دعا در عین حال ما را به یک موتیف مهم می‌رساند: پدرانگی. چون اگر پایان ثور: عشق و تندر (Thor: Love and Thunder) را به یاد بیاوریم، ثور در نهایت سرپرستی دختری به نام لاو (Love) را به عهده می‌گیرد؛ کودکی که به شکلی عجیب دوباره به زندگی بازگشته و در دنیای داستان، تبدیل به انگیزه‌ای تازه برای ثور می‌شود. سریال و فیلم‌های اخیر MCU چند بار نشان داده‌اند که مارول دارد قهرمان‌های قدیمیش را از مرحله قهرمانی صرف عبور می‌دهد و وارد مرحله‌ای می‌کند که تصمیم‌هایشان با مفهوم خانواده و میراث گره می‌خورد؛ و این تریلر دقیقاً همین مسیر را پررنگ‌تر می‌کند.

ثور در مارول؛ از یک شاهزاده مغرور تا یک قهرمان زخم‌خورده

ثور بیش از پانزده سال است که در دنیای سینمایی مارول (MCU) حضور دارد؛ از فیلم ثور (Thor) در سال ۲۰۱۱ تا امروز. او مسیر بسیار متفاوتی را طی کرده: از یک شاهزاده خودخواه و پرادعا در آسگارد (Asgard)، تا جنگجویی که شکست‌های بزرگ را تجربه کرده، عزیزانش را از دست داده، با افسردگی و پوچی درگیر شده و در نهایت دوباره خودش را ساخته است. ثور، شاید بیشتر از بسیاری از شخصیت‌های دیگر MCU، داستانی دارد که از دل تراژدی بیرون آمده و دقیقاً همین مسئله باعث می‌شود ایده خداحافظی‌اش، اگر رخ دهد، وزن احساسی سنگینی داشته باشد.

در این نقطه، انتقام‌جویان: روز قیامت (Avengers: Doomsday) می‌تواند مثل یک نقطه اوج عمل کند: جایی که ثور یا به نوعی آرامش می‌رسد، یا مسیر را برای قهرمانان نسل جدید باز می‌کند. مارول قبلاً هم همین مدل انتقال را تجربه کرده؛ با آیرون من (Iron Man)، کاپیتان آمریکا (Captain America) و تا حدی بلک ویدو (Black Widow). پس این احتمال که ثور هم در آستانه یک پایان باشد، کاملاً جدی است؛ اما هنوز چیزی قطعی نیست.

بعد از ثور؛ تیم انتقام‌جویان چه شکلی می‌شود؟

غیبت احتمالی ثور، بدون شک یک خلأ مهم در تیم انتقام‌جویان ایجاد می‌کند. اما مارول معمولاً چنین خلأهایی را بی‌پاسخ نمی‌گذارد؛ مخصوصاً حالا که به نظر می‌رسد فیلم می‌خواهد ترکیبی از شخصیت‌های قدیمی و جدید را کنار هم بیاورد. حضور دکتر دووم (Doctor Doom) با بازی رابرت داونی جونیور (Robert Downey Jr) و حتی اشاره به بازگشت چهره‌هایی مثل کریس ایوانز (Chris Evans) در نقش کاپیتان آمریکا، نشان می‌دهد روز قیامت قرار نیست فقط یک فیلم اکشن بزرگ باشد؛ بیشتر شبیه یک گره‌گاه است که قرار است چند خط زمانی و چند نسل را به هم وصل کند.

این تریلر همچنین با بازی‌کردن روی مفهوم زمان، خاطره و بازگشت، فضا را برای یک روایت پیچیده‌تر آماده می‌کند؛ روایتی که می‌تواند یادآور روزهای اوج MCU باشد، اما این بار با پیچیدگی‌های چندجهانی (Multiverse) و گره‌های شخصیت‌محور بیشتر.

الگوی کمیکی خداحافظی‌ها؛ چرا همه چیز بوی پایان می‌دهد؟

در کمیک‌های مارول (Marvel Comics)، خداحافظی هیچ‌وقت ساده نیست. مرگ، پایان یا کنار رفتن یک قهرمان معمولاً با مفاهیمی مثل فداکاری، باززایی، انتقال قدرت یا حتی بازگشت‌های غیرمنتظره گره می‌خورد. MCU هم دقیقاً همین الگو را از کمیک‌ها گرفته: شخصیت‌ها می‌روند، اما همیشه راهی برای بازگشت یا بازتعریفشان باقی می‌ماند. به همین دلیل، حتی اگر تریلر حس وداع داشته باشد، هنوز نمی‌شود با قطعیت گفت ثور برای همیشه خداحافظی می‌کند. چیزی که فعلاً داریم، یک نشانه قوی است، نه یک تأیید رسمی.

کریس همسورث و مسئله برند؛ چرا وداع ثور آسان نیست؟

کریس همسورث (Chris Hemsworth) فقط بازیگر نقش ثور نیست؛ او یکی از چهره‌های اصلی برند MCU است و در این سال‌ها ثور را به بخشی از فرهنگ عامه تبدیل کرده. بنابراین اگر مارول بخواهد حضور او را تمام کند، باید این کار را با نهایت دقت انجام دهد؛ چون چنین خداحافظی‌ای نه فقط روی داستان، بلکه روی بازار، روی واکنش طرفداران و روی اعتبار احساسی MCU هم اثر می‌گذارد. این تصمیم، درواقع آزمونی است برای مارول: اینکه چطور بین نوآوری و وفاداری به گذشته تعادل برقرار کند.

چه چیزهایی را در فیلم باید جدی‌تر دنبال کنیم؟

تریلر چند موضوع را واضح جلوی چشم ما می‌گذارد: اول اینکه ثور احتمالاً قرار است در موقعیتی قرار بگیرد که هم از نظر روحی و هم از نظر فیزیکی به مرزهایش نزدیک می‌شود. دوم اینکه موتیف پدر-فرزندی احتمالاً قرار است یک محور مهم باشد، چون ثور حالا چیزی برای از دست دادن دارد که شبیه گذشته نیست. سوم اینکه فیلم انگار دارد حس پایان را با امید ترکیب می‌کند؛ دقیقاً همان کاری که پایان بازی (Avengers: Endgame) انجام داد، اما این بار در ابعادی بزرگ‌تر و پیچیده‌تر.

آیا ثور واقعاً در آستانه خداحافظی است؟

در نهایت، انتقام‌جویان: روز قیامت فقط یک فیلم دیگر از انتقام‌جویان نیست؛ به نظر می‌رسد فیلمی است که می‌خواهد چند خط داستانی را جمع کند و شاید نقطه پایانی باشد بر یکی از مهم‌ترین چهره‌های MCU. اگر در ۱۸ دسامبر ۲۰۲۶ (۲۷ آذر ۱۴۰۵) کریس همسورث واقعاً برای آخرین بار در نقش ثور بدرخشد، با یکی از مهم‌ترین وداع‌های تاریخ مارول طرف خواهیم بود. اما تا زمانی که اعلام رسمی وجود نداشته باشد، باید این احتمال را جدی گرفت، نه قطعی دانست.