توسط : پیش از آنکه ادیسه (The Odyssey)، تازهترین اثر کریستوفر نولان (Christopher Nolan)، در سراسر جهان رسماً در تاریخ 17 ژوئیه 2026 (۲۶ تیر ۱۴۰۵) اکران شود، علاقهمندان سینما فرصتی منحصر به فرد دارند تا نگاهی گذرا و البته بسیار باشکوه به این پروژه عظیم بیندازند: یک پیشدرآمد شش دقیقهای که تنها در سالنهای منتخب IMAX 70 میلیمتری به نمایش درخواهد آمد. این تصمیم، هم جلوهای از احترام عمیق به سینما به عنوان هنری تجربی و هم تأکیدی بر اهمیت تکنولوژی تصویربرداری نوین در قالب IMAX است که به سختی فرصت تجربهاش فراهم میشود.
آنچه ادیسه را به پروژهای برجسته و تماما نمادین بدل کرده، نه صرفاً فهرست درخشان بازیگرانش شامل مت دیمون (Matt Damon)، تام هالند (Tom Holland)، زندیا (Zendaya)، رابرت پتینسون (Robert Pattinson)، لونگیتا نیونگو (Lupita Nyong’o) و آن هاتاوی (Anne Hathaway) است، بلکه نخستین فیلمی است که به طور کامل با دوربینهای IMAX فیلمبرداری شدهاست؛ تکنولوژیای که پیشتر به سبب سختیهای فنی، صدابرداری، و وزن سنگین دوربینها محدود به نماهای بلند یا اکشن بود و کمتر میتوانست جزئیات روان بازی بازیگران و دیالوگهای پیچیده را ثبت کند.
اما آنچه این معادله را دگرگون کرده، بلمپ (blimp) نامی است، وسیلهای که ضبط صدا را کاملاً، حتی در فاصله حتی چند سانتیمتری میان دوربین و بازیگر را ممکن میسازد، بی آنکه صدای محیطی مزاحم را وارد کند؛ به گفته نولان، این بلمپ «تحولی در عرصه فیلمبرداری است که اجازه میدهد حتی هنگام نجواهای نزدیک روی صورت بازیگر، صدای قابل استفاده ضبط شود.» این تازه آغاز انقلابی است که میتواند زبان بصری و دراماتیک فیلمسازی هنری و سینمای تجربی را به سطوح بیسابقهای ارتقا دهد.
چنین تکنیکی، فرصتی طلایی برای نولان فراهم آورده تا با زبان سینمایی خود، اسطوره هومری را در قالب یک حماسه اکشن اسطورهای بازآفرینی کند؛ تناسبی که با انتخاب نام فیلم ادیسه نیز کاملاً همخوانی دارد، گویی روایت کلاسیک سفر پیچیده و پرحادثه اودیسئوس (Odysseus) را در بیانی تماماً نو و سختافزاری بهروز شده در مقابل منظر تماشاگر معاصر گذاشته است.
این تجربه محدود اما نمادین، ابتدا 12 دسامبر برای مخاطبان سینمادوست رخ خواهد داد، پیش از نمایش فیلمهای سینرز (Sinners) و نبرد پشت سر نبرد (One Battle After Another) که به سالنهای IMAX بازمیگردند. اما این فقط آغاز کار است؛ هفته بعد، پیشنمایش کوتاهتری از فیلم پیش از اکران سهگانه آواتار: آتش و خاکستر (Avatar: Fire and Ash) نمایش داده خواهد شد، این در حالی است که پروتکل شش دقیقهای همچنان قبل از برخی اکرانهای IMAX این فیلم سهگانه پخش میشود.
از منظر روششناختی، انتخاب نولان برای حفظ انحصار این پیشدرآمد در قالب اکرانهای دستچین شده و نه پخش آنلاین، یادآور وفاداری نزدیک او به ایده سینما به عنوان یک تجربه جمعی، قابل تسخیر تنها در فضای سینمایی است؛ البته امری که همواره در تقابل با خواستههای بازار دیجیتال و پخش انبوه اینترنتی قرار دارد.
در نهایت، ادیسه نه تنها به مثابه یک پروژه سینمایی، بلکه به عنوان نمونهای بارز از ارتباط میان هنر و فناورری، تجربهای منحصر به فرد و جذاب است که ورود دوربینهای IMAX به فضای هنری را رقم زده و نشان میدهد چگونه سینما همواره، حتی در قالب بزرگترین بلوکباسترها، میتواند هنری باقی بماند.
