توسط : زمان مطالعه: 4 دقیقه
در عرصه سینمای ابرقهرمانی، کمتر شخصیتی می‌تواند قدمت و تأثیر نمادین سوپرمَن را به رخ بکشد؛ قهرمانی که از دهه‌ها پیش تاکنون، زیبایی‌شناسی، داستان‌پردازی و اقتباسات متنوعی را با خود به ارمغان آورده است. این مقاله تحلیلی، راهنمایی کامل و دسته‌بندی‌شده ارائه می‌دهد که چگونه می‌توان فیلم‌های لایو اکشن سوپرمن را بر اساس دنیای‌های سینمایی متفاوت و بازیگران متنوعش در یک نما و ترتیب معنی‌دار دید.
ترتیب تماشای فیلم‌های سوپرمن بر اساس تاریخ اکران
جدول زمانی فیلم‌های سوپرمَن از سال 1951 آغاز می‌شود و شامل آثاری است که شخصیت سوپرمَن حضور اصلی و مؤثری در آن‌ها دارد. توجه شود که این لیست فیلم‌های لایو اکشن است و فیلم‌هایی که صرفاً حاوی حضور کوتاه یا «کمی» این قهرمان هستند، مانند Shazam! یا Space Jam: A New Legacy را شامل نمی‌شود.
- Superman and the Mole Men (1951)
- Superman (1978)
- Superman II (1980) و نسخه The Richard Donner Cut (2006)
- Superman III (1983)
- Superman IV: The Quest for Peace (1987)
- Superman Returns (2006)
- Man of Steel (2013)
- Batman v Superman: Dawn of Justice (2016)
- Justice League (2017) و Zack Snyder’s Justice League (2021)
- Superman (2025)
بررسی چندگانگی و ارتباط جهان‌های سینمایی سوپرمَن
نکته کلیدی در فهم تاریخچه سینمایی سوپرمن، درک مفهوم مولتی‌ورس یا جهان‌های موازی است. سوپرمَن در قالب‌های مختلفی عرضه شده که بعضی از آن‌ها به هم مرتبط‌اند و برخی مستقل هستند. شناخت این جهان‌ها به تماشاگر کمک می‌کند تا جریان‌های داستانی را بهتر درک کند و با دیدی دقیق‌تر به تجربه موفقیت‌ها و شکست‌های سینمایی این ابرقهرمان بنگرد.
جهان جورج ریوز (The George Reeves Universe)
شروع داستان در این جهان به فیلم 1951 برمی‌گردد. این جهان تا حدی سینمایی است، اما بیشتر با سریال‌های تلویزیونی مانند Adventures of Superman (1952-1958) شناخته می‌شود. همین جهان به طور اشاره‌ای در بعضی کمیک‌ها و آثار مدرن‌تر مانند فیلم The Flash (2023) به عنوان بخشی از مولتی‌ورس معرفی شده است.
دنرورس (Donnerverse)
این جهان وجه اصلی روایات کلاسیک سوپرمن در سینما است که با فیلم‌های ساخته شده توسط ریچارد دونر و سپس ریچارد لستر شکل گرفته است. کریستوفر رویز در این فیلم‌ها بازیگر نقش کلارک کنت/سوپرمن بوده که از 1978 آغازشده و تا سال 1987 ادامه دارد. سه شاخه مشخص برای این جهان وجود دارد که ارتباط و جدایی آن‌ها در حاشیه تاریخچه فیلمی جالب است:
- چهار فیلم اصلی کریستوفر رویز به همراه اسپین‌آف Supergirl (1984)
- دو فیلم اول بدون بخش‌های سوم و چهارم و کتاب‌های کمیکی Superman ’78.
- ادغام فیلم‌های اول و دوم با Superman Returns و رویداد کراس‌اور تلویزیونی Crisis on Infinite Earths.
جهان برندون روث (Earth-96)
شخصیت سوپرمن در فیلم Superman Returns (2006) بازی شده توسط برندون روث. این نسخه خود یک جهان متفاوت در مولتی‌ورس است که به‌طور رسمی تحت عنوان Earth-96 شناخته می‌شود. داستان آن تفسیری از جهان دنرورس است اما با تفاوت‌هایی کلیدی در خط زمانی و رویدادها.
دنیا و دنیای توسعه یافته DC (DCEU و DCU)
دنیای توسعه یافته DC یا DCEU با ظهور هنری کاویل به جهان سینمایی سوپرمن بعدی شکل داده است. این جهان شامل فیلم‌هایی چون Man of Steel، Batman v Superman و Justice League است. سپس با آمدن دیوید کورنسوت به عنوان سوپرمن جدید، دنیای DCU شکل تازه‌ای یافته و قرار است در آینده نزدیک با هدف ایجاد یک جهان داستانی جدید و پیوسته پیش برود.
گذرگاه بازیگران: از جورج ریوز تا دیوید کورنسوت
از نمادهای قطعی تصویری سوپرمن، بازیگران نقش او هستند که هر کدام با نگاه و بازی مختلف خود کلید روایت را به دست گرفته‌اند:
- جورج ریوز – Superman and the Mole Men (1951)
- کریستوفر رویز – چهار فیلم کلاسیک از 1978 تا 1987
- برندون روث – Superman Returns (2006)
- هنری کاویل – دوره DCEU، از 2013 تا 2021 در چند فیلم
- دیوید کورنسوت – ورود به DCU با فیلم Superman (2025)
کارگردانان و رویکردهای سینمایی
برخلاف یک برداشت سطحی از فیلم‌ها، جایگاه کارگردانان و سیر انتقادی آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. از ریچارد دونر که پایه‌های کلاسیک سوپرمن را ریخت تا زک اسنایدر که سینمای مدرن و سیاه‌تر را به این فرانچایز آورد، هر اثر رویکرد و تم بصری متفاوتی دارد. از ریچارد لستر، که بخش زیادی از تغییر لحن را رقم زد تا بسیاری دیگر، بررسی این کارگردان‌ها در معنای عمقی فیلم‌ها به غنای آن‌ها می‌افزاید.
سخن آخر: کدام فیلم سوپرمن بهترین نقطه شروع است؟
پاسخ قطعی وجود ندارد اما بنابر سلایق می‌توان شروع را پیشنهاد داد: اگر به دنبال حس نوستالژی و فیلم‌های کلاسیک هستید، Superman (1978) بهترین انتخاب است؛ اگر هجویه‌ای تیره‌تر و پیچیده‌تر می‌خواهید، از Man of Steel (2013) آغاز کنید؛ و اگر کاملاً تازه‌واردید، حتماً منتظر اکران Superman (2025) باشید که نقطه شروع ایده‌آل به حساب می‌آید.
در نهایت، مجموعه فیلم‌های سوپرمن نمونه بارزی از تنوع روایت‌های سینمایی و اقتباسی است که فارغ از سبک و دوره، نقشی محوری در فرهنگ عامه و سینمای ابرقهرمانی ایفا کرده‌اند. به تماشای هرکدام که علاقه داشتید بپردازید؛ چرا که در هر کدام، انعکاسی از نگرش متفاوتی نسبت به اسطوره سوپرمن خواهید یافت.
از دنیای فانتزی محبوبتون بیشتر بخونین:
