توسط : وقتی حرف از ابرقهرمان‌ها می‌شود، اغلب به یاد داستان‌های هیجان‌انگیز و نبردهای نفس‌گیر می‌افتیم؛ ولی تازه‌ترین پژوهش روانشناسی در دانشگاه Università Cattolica del Sacro Cuore در میلان، نشان می‌دهد تاثیر بتمن از صفحه‌های کمیک و پرده‌ی سینما فراتر رفته است. با فانتازیو همراه باشید.
در یک آزمایش میدانی واقع‌گرایانه، پژوهشگران این دانشگاه تاثیر حضور یک فرد لباس‌پوشیده به شکل بتمن را در متروی میلان بررسی کردند. هدف روشن بود: آیا مواجهه ناگهانی با یک قهرمان خیالی، می‌تواند انسان را از حالت ناخودآگاه و ربات‌گونه روابط روزمره خارج و آن‌ها را مهربان‌تر کند؟ نتایج حیرت‌انگیز بود؛ وقتی بتمن ناگهانی در صحنه ظاهر شد، میزان افراد حاضر که محل‌شان را به یک زن باردار دادند به بیش از 67 درصد رسید، در حالی که بدون بتمن این عدد فقط 37.66 درصد بود.
پروفسور فرانچسکو پاگینی، روانشناس بالینی و مدیر این مطالعه، توضیح می‌دهد:
ظاهر غیرمنتظره بتمن، باعث شد مسافران متروی میلان بیدارتر و حاضرتر به این موقعیت انسانی واکنش نشان دهند. این موضوع که این شخصیت ابرقهرمانی با نمادهای فرهنگی مثل ارزش‌های دینی و رفتارهای سنتی شوالیه‌گری پیوند خورده، احتمالا نقش پرایمینگ (آماده‌سازی ذهن) را ایفا می‌کند و مردم را به رفتارهای اجتماع‌پسند تشویق می‌کند.
یکی از جذابیت‌های اصلی این تحقیق، تاکید بر قدرت نمادگرایی شخصیت‌های ابرقهرمانی در فرهنگ معاصر است. بتمن به عنوان یک سمبل تاریک و حتی گاه خشن، فراتر از هیجان‌های سینمایی، نشان داده قادر است حس مسئولیت و کمک به دیگری را در دل مخاطبانش زنده کند. تجربه‌ای که شاید بتوان آن را پروژه‌ای روانشناسانه دربارهٔ ایجاد همدلی در فضای عمومی به حساب آورد.
فیلم‌ها و داستان‌های بتمن همیشه دلیلی برای واکنش همدلانه در مخاطبان داشته‌اند. رابرت پتینسون و زویی کراویتز در نسخه‌های جدید به خوبی این سیر تحول بازنمایی قهرمانی را به نمایش گذاشته‌اند؛ بتمن نه فقط مبارز با جرم، بلکه نماد نیک‌خواهی و اخلاق مسئولانه در دل جامعه است.
در نهایت این مطالعه منتشر شده اعلام می‌کند که مشاهده شخصیت‌های ابرقهرمانی، به خصوص بتمن، به عنوان محرکی برای ترک زندگی اجتماعی ربات‌گونه ، بیداری فردی و بهبود رفتارهای همکاری و مهربانی عمل می‌کند که پیامدهایی مهم هم برای روانشناسی اجتماعی و هم برای فرهنگ‌سازی دارد.
