از دیرباز، سوپرمن بهعنوان سمبل امید و عدالت در دنیای کمیک شناخته میشود. اما جدیدترین فیلم سوپرمن (2025) با پرداخت به یکی از جنجالیترین و البته عمیقترین زوایای داستانی این شخصیت، هواداران و منتقدان را شگفتزده کرده است. برخی از لحظات فیلم که ممکن است در ابتدا بهنظر ابداعی کارگردان فیلم، جیمز گان، برسند، در واقع ریشههای خود را به دنیای گسترده و چندلایه کمیکهای دیسی پس از رویداد بزرگ Crisis on Infinite Earths دارند.

در فیلم، در مواجهه با استراتژیهای شیطانی لکس لوتر، یکی از برگهای برنده او نفوذ به قلعه تنهایی سوپرمن و دزدیدن پیغامی اسرارآمیز از والدین بیولوژیکی او است؛ پیامی که سالها منبع آرامش و امید قهرمان روی زمین بود. اما فراتر از تصورات، این پیام حاوی دستوری بسیار تیره و تار است: جوری-ال و لارا قصد داشتند سوپرمن را به عنوان فرمانروای زمین معرفی کنند، نه فقط محافظ آن. این تغییر ریشهای، پرسشهای جدیای در میان طرفداران درباره صحت و سقم این روایت در خود کمیکها به وجود آورد.
برای پاسخ به این سوال، باید به تاریخچه مهم دیسی پس از Crisis on Infinite Earths بازگردیم؛ رویدادی مهیب که ساختار جهانهای موازی دیسی را تغییر داد و منجر به بازنویسی منشأ بسیاری از شخصیتها از جمله سوپرمن شد. در این دوران، کرپتون دیگر کرپتون گرم و دوستداشتنی قبل نبود، بلکه به یک جامعه پیشرفته، سرد و علمی تخیلی تبدیل شده بود که نگاه انسانها را به مثابه موجوداتی اولیه و نابالغ میدید. این بازتعریف شخصیت سوپرمن را در مسیری پر پیچ و خم قرار داد؛ او نه تنها به دلیل قدرتهایش، بلکه بهواسطه منشأ پیچیده خانوادگی و تعالیم کرپتونیاش، تبدیل به یک قهرمان دو وجهی شد.
در کمیکهای آن دوره، به ویژه در سری Adventures of Superman شماره 427، جوری-ال و لارا درباره چشمانداز خود برای کل-ال (سوپرمن) در زمین صحبت میکنند و علاقهمند به تسلط او بر این سیاره و پرورش نسلهای نیمه کرپتونی برای حفظ قدرت هستند. این روایت تاریکتر و پیچیدهتر از منشأ قهرمان، به شکلی هوشمندانه در فیلم بازسازی شده است؛ اما فیلم با افزودن لایههای جدید و جزئیات تردیدبرانگیز مانند مفهوم ایجاد هارم و فرزندان نیمه کرپتونی، جلوتر از کمیکهای اولیه میرود و دنیای جدیدی برای شخصیت میسازد.

جیمز گان در جایگاهی قرار دارد که نه فقط یک فیلمساز بلکه یک مرجع کمیکی است؛ کسی که پسزمینه شخصیتها را میشناسد و میداند چگونه از این بسترهای کلاسیک برای خلق داستانی تاثیرگذار و در عین حال بحثبرانگیز بهره ببرد. مواضع او باعث شده تا فیلم سوپرمن جدید نه تنها وفادار به منابع اصلی باشد، بلکه منجر به بازنگری و بازتعریف مفهوم قهرمانی شود که سالها برای علاقهمندان تداعی شده است. این حرکت، استقبال از جوانان و حتی مخاطبانی که سالها از کمیکها فاصله داشتند را هم به دنبال داشته است.
از منظر روایت و ساختار سینمایی، این تغییر در منشأ شخصیت سوپرمن، یک بازی هنری زیرکانه است. باعث میشود تا سوپرمن را نه فقط به چشم یک ناجی بیریا و بینقص، بلکه به عنوان قهرمانی با ابعاد روانی و اخلاقی پیچیده ببینیم که با تضادهای داخلی دست و پنجه نرم میکند. این پیچیدگیها در روند داستانگویی، میزانسن تاریکتر، و دیالوگهای پرمغز فیلم منعکس شدهاند و سطح جدیدی از درگیری در مخاطب ایجاد میکنند. همچنین، لکس لوتر با نقشههای دقیق و بهرهگیری از رازهای گذشته سوپرمن، به عنوان یک آنتاگونیست با عمق و جذابیت چندلایه ظاهر شده که ورای کلیشههای کهنه، جذابیت بالایی دارد.
این موضوع همچنین فرصتی است برای بحث درباره جنس داستانهای دیسی پس از رویدادهای بزرگی چون «Crisis on Infinite Earths» که همیشه تمایل داشتهاند تا مرزهای قهرمانپروری کلاسیک را بگسلند و با معرفی مضامین جدید و پیچیدهتر، تنوعی جذاب به دنیای کمیکها بیاورند. سوپرمن فیلم 2025 نمونه بارز این رویه است؛ قهرمانی که هم سابقهای طولانی دارد و هم ظرفیت تمدن دوباره و تغییر برای مخاطبان جدید.
اما این روایت جدید نه تنها چالشهایی برای طرفداران قدیمی ایجاد میکند که عاشق آن تصویر طلائی سوپرمناند، بلکه در عین حال سوالاتی را درباره ارتباط قهرمانان با ارزشهای انسانی، قدرت، و مسئولیت ایجاد میکند. چنین طرحهایی باعث میشوند که سوپرمن به جای اینکه صرفاً نماد خیر باشد، یک شخصیت درگیر با مشکلات هویتی و اخلاقی باشد که میتواند قلب مخاطب را بیشتر لمس کند.
در نهایت باید گفت که این بازخوانی مهم، جایی برای آینده داستانهای سوپرمن باز میکند که هم وفادار به تاریخچه کمیک است و هم جسورانه به سمت جهانبینیهای نو حرکت میکند. تقریباً میشود پیشبینی کرد که این کشف ناگهانی و رازهای کشف شده درباره علت و هدف حضور سوپرمن در زمین، موضوعات تازهای را برای قسمتهای بعدی دنیای گسترده دیسی رقم خواهد زد.
حالا شما که این مقاله را خواندید، چه نظری درباره این تغییر داستانی بزرگ دارید؟ آیا فکر میکنید این سوپرمن پیچیده و سوالبرانگیز به دل مخاطبان خواهد نشست یا نه؟ در بخش نظرات با ما همراه باشید و بحث را ادامه دهید!