چهار شگفت‌انگیز: نخستین گام‌ها؛ بازتعریف خانواده مارول با نگاهی تازه به ریشه‌های کمیک

زمانی که خانواده شگفت‌انگیز مارول با فیلم چهار شگفت‌انگیز: نخستین گام‌ها (The Fantastic Four: First Steps) وارد دنیای سینمایی مارول (Marvel Cinematic Universe – MCU) شدند، طرفداران کمیک و ابرقهرمانان شاهد آغازی تازه برای یکی از مهم‌ترین تیم‌های تاریخ کمیک‌بوک بودند. این فیلم که آغازگر فاز ششم MCU است، تنها یک روایت ساده ابرقهرمانی نیست؛ بلکه پر از ایستر اگ‌ها (Easter Eggs)، ارجاعات پنهان و ارتباط‌های عمیق با تاریخ کمیک‌ها و گذشته MCU است.

هویت بصری تازه؛ کارت عنوان و بازآفرینی برند

یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های فیلم، طراحی کارت عنوانی جدید است که برخلاف کارت‌های سنتی مارول (Marvel Studios)، با رنگ‌های آبی و کرم و لوگوی اختصاصی خانواده، فضایی متفاوت و در عین حال وفادار به ریشه‌ها خلق می‌کند. این تصمیم هنری نشان می‌دهد که فیلم به‌نوعی یک بازآفرینی کامل برای دنیای چهار شگفت‌انگیز در MCU محسوب می‌شود.

جهان موازی: Earth-828 و تلنگری به مولتی‌ورس

رویدادهای فیلم در دنیایی رخ می‌دهند که به‌عنوان اِرث-۸۲۸ (Earth-828) شناخته می‌شود؛ عددی که به‌صورت نمادین به تاریخ تولد جک کربی (Jack Kirby)، خالق افسانه‌ای چهار شگفت‌انگیز، اشاره دارد. این جزئیات نشان می‌دهد که فیلم‌سازان درک عمیقی از تاریخ کمیک دارند.
در یکی از سکانس‌های کلیدی، رید ریچاردز (Reed Richards) به وجود زمین‌های موازی اشاره می‌کند؛ مفهومی که احتمالاً به اتحاد یا تقابل Earth-828 با Earth-616 (جهان اصلی MCU) منجر می‌شود و دروازه‌ای برای اتصال مولتی‌ورس (Multiverse) می‌گشاید؛ موضوعی که طرفداران را به‌شدت هیجان‌زده کرده است.

ارجاع به گذشته؛ سریال کارتونی دهه ۶۰ و دشمنان کلاسیک

فیلم در سکانس‌های پس از تیتراژ با نمایش یک سریال کارتونی خیالی به سبک دهه ۶۰ میلادی، ادای احترامی به ریشه‌های کمیک‌بوکی چهار شگفت‌انگیز دارد. در این قاب‌ها، چهره دشمنان کلاسیکی مانند رد گوست (Red Ghost) و مول‌من (Mole Man) دیده می‌شود که نشان می‌دهد این جهان همچنان سرشار از همان شور افسانه‌ای و جدال‌های تاریخی است.

شخصیت‌ها، شخصیت‌پردازی و رفتارهای متمایز

فیلم با توجه به جزئیات نمادین شخصیت‌ها، لایه‌های بیشتری به روایت افزوده است:

• بن گریم (Ben Grimm) یا همان «چیز» (The Thing)، با پوشیدن ترنچ‌کوت کلاسیک (Trench Coat) خود، طرفداران را به نخستین کمیک‌ها ارجاع می‌دهد.
• دیالوگ نمادین او “It’s clobberin’ time!” در نبرد با گالاکتوس (Galactus) بازگویی می‌شود.
• جانی استورم (Johnny Storm) با شعار “Flame on!” و نقاشی‌های سبک اندی وارهول (Andy Warhol) در اتاقش، حس هیجان جوانی و انرژی دهه ۶۰ را دوچندان می‌کند.
• سوزان استورم (Susan Storm) با توانایی‌های پیچیده‌تری از نامرئی شدن، بازآفرینی مدرنی نسبت به نسخه سینمایی ۲۰۰۵ دارد.
• رید ریچاردز نیز در برنامه‌ای علمی شبیه Bill Nye the Science Guy حضور پیدا می‌کند که بازتابی از ذهنیت مدرن و نوآور اوست.

شهر نیویورک دهه 60؛ مملو از ریزه‌کاری‌های کمیک‌بوکی و دنیای واقعی

نمایش شهر نیویورک دهه ۶۰ در فیلم، سرشار از جزئیات و ارجاعات کمیک‌بوکی است:

• حضور Pan Am Building که بعدها به MetLife Building تغییر نام داده و در MCU به برج Avengers Tower تبدیل می‌شود.
• نمایش قلمروی Subterranea، مقر اصلی مول‌من، که درست مانند کمیک‌ها جایگاه مهمی در روایت دارد.
• ساختمان Timely Comics، ادای احترامی به نام پیشین مارول کامیکس (Marvel Comics).
• نقاشی‌های دیواری با طراحی‌های اصیل جک کربی که هویت کمیک‌بوکی فضا را تقویت می‌کنند.

حتی تابلوهای تبلیغاتی مانند Superpowered Twins در میدان تایمز اسکوئر (Times Square) نیز به دوقلوهای استورم، فرزندان رید و سوزان در کمیک‌ها، اشاره دارند.

اخبار، رسانه و یکپارچگی MCU

فیلم با حضور مکرر کانال خبری WHIH TV و گزارش‌هایی درباره کشور خیالی لاتوریا (Latveria)، زادگاه دکتر دووم (Doctor Doom)، یکپارچگی جهان سینمایی مارول را پررنگ‌تر می‌کند. این شبکه خبری در دیگر پروژه‌های MCU نیز حضور داشته و به حفظ انسجام این دنیا کمک کرده است.

قهرمانان، قدرت‌ها و آینده فرانکلین ریچاردز

فیلم علاوه بر معرفی شخصیت‌ها، کنترل آن‌ها بر قدرت‌هایشان را به‌طور دقیق نمایش می‌دهد. از توانایی‌های پیشرفته سوزان استورم در نامرئی شدن گرفته تا پرواز جانی استورم و اشاره به حضور فرانکلین ریچاردز (Franklin Richards)، پسر رید و سوزان، که می‌تواند در آینده MCU نقشی کلیدی داشته باشد.

دشمنان افسانه‌ای و نبردهای کوتاه اما تأثیرگذار

فیلم با دقت به دشمنان کلاسیک چهار شگفت‌انگیز می‌پردازد:
Red Ghost، Mad Thinker، Puppet Master و Diablo همگی حضور کوتاه اما مهمی دارند. حتی گیگانتو (Giganto) و Super Apes، میمون‌های فوق‌هوشمند کمیک‌ها، بخشی از این دنیای گسترده‌اند.

معرفی دکتر دووم؛ آغاز فصلی تازه در MCU

یکی از مهیج‌ترین لحظات فیلم، حضور دکتر ویکتور وان دووم (Doctor Victor Von Doom) در سکانس پس از تیتراژ است. این معرفی در ساختمان بکستر (Baxter Building) و در کنار فرانکلین ریچاردز رخ می‌دهد که زمینه را برای نبردهای آینده MCU آماده می‌سازد. موسیقی متن اسرارآمیز Doom ساخته آلن سیلوستری (Alan Silvestri)، حس تعلیق و انتظار را دوچندان می‌کند.

ارجاعات فرهنگی؛ از Back to the Future تا The Mandalorian

فیلم فقط به MCU محدود نمی‌شود و به فرهنگ عامه هم ادای احترام می‌کند:

• استفاده از عدد 0.88 سرعت نور هنگام پرتاب به فضا، اشاره‌ای به فیلم Back to the Future است.
• حضور بازیگر شخصیت بن گریم که در سریال The Bear نیز نقش‌آفرینی کرده، پلی میان تلویزیون و سینما ایجاد می‌کند.
• دیالوگ “Precious Cargo” هم یادآور The Mandalorian و پیوندی با جهان آثار نِردی مدرن است.

عدد 4، عدد جادویی

تکرار عدد ۴ در فیلم مثل مهر و موم شگفت‌آور بصری است: سال چهارمین سال قهرمانی آنها، سالگرد پنجم که اتفاقاً با بازگشت اعضای جدید، از جمله فرانکلین، سازگاری دارد و حتی عدد ۳۷ به عنوان شماره فیلم در MCU معنایی عمیق پیدا می‌کند.

یادبود جیمی کریستوفر

فیلم با اختصاص یادبودی به جیمی کریستوفر (Jamie Christopher)، دستیار کارگردان مارول که در آگوست گذشته درگذشت و در پروژه‌هایی مانند Guardians of the Galaxy و Thor: The Dark World فعالیت داشته، نشان می‌دهد که MCU به میراث سازندگان خود احترام می‌گذارد.

The Fantastic Four: First Steps نه فقط به عنوان یک داستان آغازین در MCU بلکه به مثابه یک‌پارچه‌ساز پیچیده از ارجاعات و ایستر اگ‌ها به تاریخ، کمیک و فرهنگ مدرن خودنمایی می‌کند. این فیلم چشم‌اندازی به مولتی‌ورس، پیوندهای عمیق با گذشته و نوید آینده‌ای پرشگفتی در جهان سینمایی مارول است که هر طرفداری را به تامل وادار می‌کند.

اگر می‌خواهید درک کاملی از این اثر داشته باشید باید با دقت، چشم باز داستان را دنبال کنید، چرا که هر قاب، هر دیالوگ و هر شخصیت حکایت از دنیایی بزرگ‌تر دارند. در نهایت، Four با شعار «Flame On» فراخوان تازه‌ای به دنیای هیجان‌آفرین ابرقهرمانان می‌دهد.