نگاهی به مهم‌ترین کنسول‌های بازی رترو؛ از آتاری تا پلی‌استیشن

دهه ۷۰ میلادی، دوران طلایی فناوری‌های جدید محسوب می‌شود. در این بازه فناوری‌های نوین به شکلی آرام، اما اثرگذار، در زندگی مردم نفوذ می‌کردند و زمینه‌ساز تولد نخستین موج‌ بازی‌های ویدیویی و کنسول‌های خانگی می‌شدند. کنسول‌هایی همچون آتاری 2600 از اولین کنسول‌هایی بودند که در این دوره ظاهر شدند و نه تنها نحوه تجربه بازی‌ها را متحول کردند، بلکه به مبنایی برای توسعه بازی‌های جدیدتر و تکنولوژی‌های روز گیمینگ تبدیل شدند. در ادامه با تاثیرگذارترین کنسول‌های رترو همراه فانتازیو باشید.

مهم‌ترین کنسول‌های بازی رترو در دهه ۹۰ میلادی

کنسول بازی آتاری 2600، نوستالژی خالص

آتاری 2600 در سال 1977 به بازار عرضه شد و با فروش بیش از 30 میلیون دستگاه، با تمام کم‌وکاستی‌هایش راه را برای بازی‌های چندنسلی و اجتماعی باز کرد. هرچند عمر آن کنسول به تکنولوژی محدود آن دوره و به خصوص عناوین ناموفق پایانی‌اش، محدود شد، اما جایگاهش به عنوان نقطه آغاز تاریخچه بازی‌های خانگی غیرقابل کتمان است.

کنسول بازی ‌Atari Jaguar

در جهت تکامل سخت‌افزار کنسول قبلی و هنر طراحی بازی، Atari Jaguar در سال 1993 عرضه شد. این دستگاه آخرین تلاش بزرگ شرکت آتاری برای باقی ماندن در میدان رقابت بود. این کنسول با ادعای اجرای بازی‌های 64بیتی، سخت‌افزاری پیچیده داشت که برای توسعه‌دهندگان آن زمان حسابی چالش‌برانگیز بود. این کنسول اگرچه بازی‌های قابل توجهی داشت، اما به دلیل ناشناخته ماندن و ضعف در جذب مخاطب جدید، نتوانست جایگاه مناسبی در بازار بیابد. این نمونه از کنسول‌های بازی رترو بیشتر به عبرتی برای باقی محصولات تبدیل شد و عملا شکست تجاری آتاری را رقم زد.

کنسول بازی 3DO؛ محصول خاص‌پسند پاناسونیک

کنسول 3DO هم یکی از نوآورانه‌ترین محصولات دهه 90 است. این کنسول که در سال 1993 معرفی شد، قدرت پردازش سه‌بعدی فوق‌العاده قدرتمندی را به تصویر می‌کشید. این کنسول از نظر قدرت در حد پلی‌استیشن و سگا ساترن بود، اما متاسفانه بیشتر بازی‌های این پلتفرم به سمت فیلم‌های تعاملی (FMV) میل می‌کرد و همین ارزش خرید کنسول را محدود کرد. این انتخاب نرم‌افزاری نادرست، باعث شد 3DO با فروش کمتر از انتظارات و استقبال بسیار کمی مواجه شود؛ موضوعی که نشان داد صرفاً قدرت سخت‌افزاری نمی‌تواند تضمین‌کننده موفقیت یک دستگاه بازی باشد.

کنسول بازی Sega Saturn؛ خداحافظی با کارتیج

سگا سترن کنسول جذاب دیگری بود که در سال 1995 پا به عرصه گذاشت. این کنسول که به عنوان جانشین Genesis عرضه شد، نتوانست بهره‌برداری موفقی از سخت‌افزار دوپردازنده‌اش داشته باشد. تمرکز روی بازار غرب بر بازی‌های سه‌بعدی باعث شد که آثار دو‌بعدی خوب این کنسول که بیشتر در ژاپن موفق بودند، کمتر دیده شوند. این تجربه درس‌های مهمی در طراحی و بازاریابی بین‌المللی برای سگا رقم زد که از میان آن‌ها می‌توان به اهمیت هماهنگی ژانر بازی‌ها با سلیقه مخاطبان اشاره کرد.

کنسول بازی دریم‌کست؛ خواستگاه یکی از محبوب‌ترین بازی‌های سونیک

در نهایت هم دریم‌کست آخرین تلاش سگا برای بازگشت به بازار کنسول‌ها بود. این کنسول با نوآوری‌های چشمگیرش، از جمله بازی‌های سه‌بعدی با کیفیت و امکانات تجربه بازی به صورت آنلاین شناخته می‌شد. دریم کست محبوبیت فراوانی یافت، اما محدودیت‌هایی مانند عدم پشتیبانی از DVD و رقابت تنگاتنگش با پرفروش‌ترین کنسول تاریخ یعنی پلی‌استیشن 2، مانع از موفقیت تجاری پایدار آن شد. بازی‌هایی مانند Sonic Adventure 2 گویای کیفیت فنی این پلتفرم بودند،‌که حتی همین امروز هم ارزش تجربه دارند.

کنسول بازی ‌SNES؛ ماریو با شکل و شمایلی جدید

در سمت دیگر ماجرا هم نینتندو بیکار ننشت و در طول این بازه زمانی کنسول‌های جذابی را وارد بازار کرد که هر یک خاطرات بسیاری را برای کودکان و نوجوانان گیمر آن دوره رقم زدند. از میان این کنسول،ها می‌توان به Super Nintendo Entertainment System (SNES) اشاره کرد که موفق شد با ارائه کتابخانه کاملی از بازی‌های محبوب و متناسب با سلایق مخاطبان جوان، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ بازی‌ها بیابد. کنسول SNES با قابلیت‌های گرافیکی و صوتی خلاقانه، کنترلر پیشرفته و بازی‌های بی‌نظیر مانند Super Mario World شناخته می‌شد و تعریف جدیدی از تجربه بازی‌های دو بعدی ارائه کرد.

نینتندو 64 (N64) هم دیگر کنسول جذابی بود که در سال 1996 وارد بازار شد. نقطه عطف این کنسول نمونه‌های باکیفیتی از بازی‌های 3D بودند که با تمرکز بر گیم‌پلی و تجربه‌های تعاملی، عصر جدیدی از بازی‌های ویدیویی را رقم زدند. بهترین مثال در میان این بازی‌ها را می‌توان Super Mario 64 دانست که با نگاه فلسفی و فنی خود به گیم‌دیزاین سه‌بعدی هنوز هم به عنوان نمونه‌ای کلاسیک از یک بازی بی‌نقص از نظر طراحی بازی شناخته می‌شود.

کنسول بازی پلی‌استیشن؛ آغاز موفقیت سونی در صنعت بازی

شرکت دیگری که در این میان تصمیم گرفت تا از بازار سهمی ببرد،‌سونی بود که یک تحول عظیم را آغاز کرد. اولین تلاش این کمپانی برای ورود به دنیای بازی‌های ویدیویی کاملا موفقیت‌آمیز بود و ورود پلی‌استیشن 1 به بازار در سال 1995، زمینه‌ساز حرکت صنعت بازی‌های ویدیویی به شکل امروزش شد. در واقع اولین کنسول بازی سونی، به سرعت رقبا را پشت سر گذاشت و کارگردان‌هایی مثل کوجیما با ساخت سری Metal Gear Solid و دیگر شخصیت‌های مطرح صنعت هم با کمک قدرت این کنسول توانستند تا بازی‌های فوق‌العاده‌ای را تحویل مخاطب‌های جدید بدهند. با بیش از 100 میلیون دستگاه فروش، پلی‌استیشن نشان داد که استفاده از سی‌دی به جای کارتیج می‌تواند اتفاق فوق‌العاده‌ای باشد و این موضوع در کنار بازاریابی قوی و تیم خلاق این شرکت را می‌توان از دلایل موفقیت این کنسول محبوب دانست. بازی‌هایی تاثیرگذار نسل پنجم مثل Final Fantasy VII و Metal Gear Solid، هسته اصلی این موفقیت بودن و از همین رو،‌ پلی‌استیشن را می‌توان یکی از مهم‌ترین کنسول‌های بازی رترو دانست.

نگاهی به این کنسول‌ها و مسیر تکنولوژیکی و فرهنگی بازی‌های ویدیویی، نشان می‌دهد که چطور توسعه سخت‌افزار، نوآوری در طراحی بازی، و البته پاسخگویی به نیازهای اجتماعی، شکل‌دهنده دنیای مدرن بازی‌های ویدیویی بوده‌اند. این روند نه تنها یک تغییر تکنولوژیک بلکه انقلابی فرامتنی در مفهوم بازی کردن و مشارکت جمعی در دنیای فانتزی بوده که همچنان ادامه دارد.

بنابراین، بازی‌بازان و گیمرهای حرفه‌ای و علاقه‌مندان می‌توانند با درک و مطالعه تاریخچه غنی کنسول‌های بازی رترو، بهتر به ژانرها، روایت‌ها و مکانیک‌های بازی‌های امروزی نگاه کنند و از زیبایی‌شناسی گیم‌دیزاین‌های کلاسیک بهره‌مند شوند.