توسط : دهه ۱۹۸۰ نقطه عطفی در تاریخ ژانر فانتزی به شمار می‌آید، چرا که علاوه بر رشد بازی‌های نقش‌آفرینی مانند Advanced Dungeons & Dragons، رمان‌های فانتزی بیش از پیش به قفسه‌های کتابفروشی‌ها نفوذ کردند و موفقیت بی‌سابقه فیلم‌های Star Wars مخاطبان را به سوی خیال‌پردازی‌های نوین سوق داد. این دهه، تلفیقی از نوآوری و انعطاف‌پذیری ژانری را به نمایش گذاشت که بعدها جرقه‌های انبوهی از فیلم‌های فانتزی را در هالیوود و سینمای مستقل زد.
آنچه در مقایسه با آثار فانتزی امروزی متفاوت است، رویکرد کمتر جدی و گاه نمایشی و تجربی این فیلم‌ها است، جایی که اغلب میزانسن‌هایی ساده‌تر، جلوه‌های ویژه محدود و تمهیدات قصه‌گویی اشتراکی بیشتر به چشم می‌خورد. همچنین بهره‌گیری از “چیزی‌دلبری” یا همان «cheesiness» به شکلی جذاب، تجربه‌ای نوستالژیک و دلنشین برای مخاطبان امروز پدید آورده است.
۱. Labyrinth و همکاری جیم هنسن با دیوید بویی
فیلم Labyrinth ساخته جیم هنسن نه تنها ترکیبی از عروسک‌گردانی‌های استادانه است بلکه میزبانی برای حضور بی‌زمان دیوید بویی در نقش شاه گابلین است. فیلم در همان ابتدا شکست تجاری خورد اما به سرعت به فیلمی کلاسیک و مورد ستایش مخاطبان تبدیل شد. میزانسن‌های خیال‌انگیز، موسیقی‌های گیرا و روایت ماجراجویانه سارا (با بازی جنیفر کانلی در اوایل دوران هنری‌اش) این اثر را از بسیاری آثار فانتزی دهه ۸۰ متمایز ساخته است.
۲. Time Bandits: سفری آوانگارد و طنزآمیز به گذشته
اثر کابوس‌وار و شوخ‌طبعانه تری گیلیام، Time Bandits، طیف گسترده‌ای از شخصیت‌های اسطوره‌ای و تاریخی را در قالب سفری طنزآلود میان زمان‌ها کنار هم جمع می‌آورد. حضور چهره‌هایی چون شان کانری و جان کلیز در کنار قصه‌گویی غیرمتعارف، تجربه‌ای منحصربه‌فرد در ژانر فانتزی رقم زده است؛ چیزی که از دل جنبش‌های نوپردازی سینمای مستقل بیرون آمده و با ادای احترام به ریشه‌های تاریخی، سینمای فانتزی را شوخ‌طبعانه بازتعریف می‌کند.
۳. Ghostbusters و ترکیب ژانری موفق هشتاد
ژانر فانتزی در Ghostbusters عطر و بوی کمدی و ترسناک را در هم آمیخته و در قالب فرمی سرگرم‌کننده و مولفانه به تماشاگر عرضه کرده است. گروه شکارچیان ارواح به هنرمندی شخصیت‌پردازی شده‌اند و جلوه‌های ویژه و موسیقی متن، فضاسازی قابل اتکایی را شکل داده‌اند. این اثر نمادی از «ژانر ترکیبی» دهه ۸۰ است که با موفقیت مخاطبان زمان خود را همزمان خنداند و ترساند و سپس تبدیل به یک فرنچایز چندرسانه‌ای شد.
۴. The Dark Crystal: هنر معاصر عروسک‌گردانی
همکاری جیم هنسن و فرانک از در The Dark Crystal، نه فقط برجسته‌ترین نمونه عروسک‌گردانی سینمایی است بلکه نشانگر قالبی منحصربه‌فرد و مهارت‌مندانه در خلق جهان‌های فانتزی است. فیلم با بافتنی متعالی و اتمسفر تاریک و سورئال‌اش، نوستالژیِ فانتزی دهه ۸۰ را به نمایش می‌گذارد و اشاره‌ای غیرمستقیم به ورود CGI به عرصه دارد که تاکنون عروسک‌ها را به حاشیه رانده است.
۵. The Last Unicorn: انیمیشنی از تضادهای همزمان
فیلم انیمیشنی The Last Unicorn تلاش می‌کند همزمان تک‌افتادگی، مرگ و جادوی اسطوره‌ای را نقل کند. صدای بازیگران برجسته‌ای همچون میا فارو و کریستوفر لی بر ارزش هنری فیلم افزوده است. این فیلم با متضمن شدن صحنه‌های جاودانه و موسیقی متن دلنشین، یک تجربه آرام و در عین حال ترسناک را ارائه می‌دهد؛ نمونی از تعادل دراماتیک و تماتیک که از دست فیلم‌های فانتزی تکراری امروزی می‌گریزد.
۶. Willow: نمادی از تنوع و اصالت در فانتزی هالیوود
داستان «ویلو» نه تنها یک فیلم ماجراجویانه کلاسیک دهه ۸۰ است، بلکه نقطه عطفی در نحوه نمایش بازیگران کوتاه‌قد محسوب می‌شود. بازی Warwick Davis در نقش شخصیت اصلی، همراه با فیلمنامه‌ای پر از مبارزات هیجان‌انگیز، باعث شده ویلو به نمونه‌ای برجسته از فانتزی‌های انسانی و قابل لمس بدل شود.
۷. Who Framed Roger Rabbit: ادغام انیمیشن و لحن نوآر
به رغم فضایی متفاوت، Who Framed Roger Rabbit یکی از خلاقانه‌ترین تلفیق‌های ژانری است که انیمیشن‌های خیالی و لحن فیلم‌های جرم‌محور را با هم می‌آمیزد. کارگردانی رابرت زمکیس، فضای هالیوود در آن زمان را به فضایی خیالی تبدیل کرده که کارتون‌ها و انسان‌ها را در ارتباطی نوستالژیک و طنزآمیز کنار هم قرار می‌دهد—ارتباط غیرمنتظره میان دو دنیای رقیب دیزنی و برادران وارنر.
۸. Scooby-Doo and the Ghoul School: ترسیم فانتزی برای همه سنین
این فیلم تلویزیونی با وجود انیمیشن ساده، مخلوطی از طنز، ترس و دلگرمی است که به لطف همکاری استودیو هانا-باربارا به اثری ماندگار در دنیای انیمیشن فانتزی کودکان تبدیل شده است. این اثر خصوصاً به خاطر ترکیب فضای مدرسه با تماتیک هیولایی، فرصتی برای خلق داستانی چندلایه و چندنسلی فراهم ساخته، بلکه امتحانی برای حفظ سبک کلاسیک Scooby-Doo در دهه ۸۰ است.
۹. Indiana Jones and the Last Crusade: فانتزی ماجراجویانه و قصه پدر و پسری
شاید کمتر کسی Indiana Jones را صرفاً فیلمی فانتزی تلقی کند، اما قسمت سوم این سری نمایش درخشانی از رویکرد فانتزی-ماجراجویانه است. فیلمی که با کارگردانی استادانه استیون اسپیلبرگ و بازیگری برجسته هریسون فورد و شان کانری، مجموعه‌ای از رگه‌های کلاسیک سینمای هیجان‌انگیز و تم‌های خانوادگی را عرضه کرد؛ چرا که محوریت داستان حول رابطه پیچیده پدر و پسری شکل می‌گیرد.
۱۰. The Princess Bride: کمال در ترکیب فانتزی، رمانتیک و کمدی
این اثر به کارگردانی راب راینر که بر اساس کتابی از ویلیام گلدمن ساخته شده، نمونه‌ای استثنایی از ترکیب روایی و تصویرسازی در ژانر فانتزی محسوب می‌شود. فیلم با دیالوگ‌های هوشمندانه، شخصیت‌های به‌یادماندنی و تم‌های همزمان کمدی و رمانتیک، همچنان الهام‌بخش سینماگران و مخاطبان معاصر است و بیشتر از هر اثر دیگری یادآور «جادوی دهه ۸۰» در خلق فانتزی است.
در مجموع، این ده فیلم بازتاب‌دهنده تنوع، نوآوری و گاه جنون موجود در ژانر فانتزی دهه ۸۰ هستند. از رویکردهای عملی و عروسکی گرفته تا تلفیقات ژانری و روایی پیچیده، هر کدام به نوعی تأثیری معنادار در شکل‌گیری دنیای فانتزی مدرن داشته‌اند. علاقه‌مندان به تاریخ سینما و ژانر، می‌توانند از بازخوانی این آثار نه تنها لذت برده بلکه درک عمیق‌تری از چگونگی تحول سینمای فانتزی کسب کنند.
